۱۳۹۰ مهر ۴, دوشنبه

میراثی که ویران شد




سایت قانون،نیلوفر احمدپور و مسعود لقمان،   :  
تابستان امسال یکی از هولناک‌ترین فصل‌ها برای بناهای تاریخی ایران بود. طی سه ماه گذشته، کمتر روزی دیده شد که در آن خبری از تخریب میراث فرهنگی ایران منتشر نشده باشد.
به گزارش قانون، در تابستانی که گذشت، تقریباً روزانه یک خبر درباره تخریب یکی از بناهای تاریخی ثبت‌شده در فهرست آثار ملی در رسانه‌ها منتشر شده است. البته اگر قرار باشد اخبار بیشتری از آثار در آستانه تخریب را هم در نظر بگیریم، وضعیت به مراتب فاجعه‌بارتر است. در زیر به این خبرها که خلاصه‌ شده‌اند، نگاهی گذرا می‌اندازیم.
گودبرداری‌ها، خانه عامری‌های تهران را تهدید می‌کند
خبرگزاری میراث فرهنگی:
تعدادی از خانه‌های تاریخی متعلق به اواخر قاجار که در مجاورت خانه عامری‌ها در اطراف میدان فردوسی قرار داشت، برای ساخت مرکز تجارت جهانی در ایران تخریب شده است. خانه عامری‌ها نیز به‌واسطه گودبرداری‌های انجام‌شده به شدت مورد تهدید قرار گرفته است.
تخریب میدان گنجعلی‌خان به بهانه‌ی بهسازی
میراث شهر: میدان تاریخی گنجعلی‌خان کرمان که بخشی از بازار هزارساله‌ی کرمان و از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهر به شمار می‌آید، به وسیله‌ی چندین لودر زیر و رو و صحن آن به تلی از خاک بدل شد.
هر چند مدیران میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگران استان کرمان، دلیل این امر را بهسازی کف‌پوش این میدان عنوان می‌کنند، اما با درنگی کوتاه می‌توان دریافت که کف میدان در برخی جاها تا نیم‌متر گودبرداری و درختان کهنسال آن نیز آسیب جدی دیده است!
محمد صلاحی از بازاریان کرمان در این‌باره می‌گوید: به نظر می‌رسد مسئولان میراث فرهنگی اول باید برای این بناها که درحال تخریب است، چاره بکنند بعد به فکر کف بازار باشند.
رفت و آمد ماشین‌‌آلات سنگین در بازار کرمان نیز سبب ترک‌خوردگی سقف چارسوق بازار بر اثر لرزش‌های زمین و بروز مشکلاتی برای مردم و بازاریان شده است.
نداشتن کاربری و توسعه شهری، کاروانسرای عباسی گز را تهدید می‌کند
خبرگزاری میراث فرهنگی: کاروانسرای صفوی گز در شهر گزبرخوار در استان اصفهان یکی از معدود کاروانسراهای سالم باقی‌مانده از عهد صفوی است که به دلیل توسعه شهری و نداشتن کاربری با خطر تخریب مواجه است.
کاروانسرای شاه عباسی گز از بناهای تاریخی ارزشمندی است که در شهر تاریخی گز و برخوار در فاصله حدود 15 کیلومتری شمال اصفهان واقع شده است. با این حال موقعیت این کاروانسرای برون‌شهری با توجه به روند توسعه شهر گز در حال تهدید است و بیم آن می‌رود در صورت توجه‌نکردن به حریم و ضوابط مربوطه در آینده‌ای نه چندان دور این کاروانسرا در میان توسعه شهر پنهان شود.
احداث کارخانه در چند متری شهر ساسانی
خبرگزاری میراث فرهنگی: در فاصله چند متری از یک شهر باستانی ساسانی در 150 کیلومتری کازرون که آتشکده و چارتاقی جره (یکی از بزرگ‌ترین و سالم‌ترین چارتاقی‌های به جامانده از دوران ساسانیان) را در خود دارد، یک کارخانه بزرگ سنگ‌شکن و تولید شن و ماسه ساخته شد. بدون تردید برداشت سنگ از رودخانه جره در ضلع شرقی این محوطه باستانی، در نهایت منجر به از بین‌رفتن آثار و بقایای کشف‌ناشده بازمانده از دوران ساسانیان در این محوطه خواهد شد.
دومین سال بلاتکلیفی در گورستان 3500 ساله لما
خبرگزاری میراث فرهنگی: گورستان ایلامی لما، کشف‌شده در شهرستان دنای استان کهگیلویه و بویراحمد با قدمتی 3500 ساله با وجود داشتن قابلیت‌های بسیاری برای تبدیل به سایت موزه تاریخی ، دو سال پس از پایان‌یافتن سومین فصل کاوش، هنوز به صورت دانم مورد محافظت قرار نمی‌گیرد و در بودجه سال 90 نیز مبلغی برای محافظت و کاوش به آن اختصاص داده نشده است.
محمدجواد جعفری سرپرست هیئت کاوش باستان‌شناسی که آخرین فصل از کاوش‌ها را در این گورستان انجام داده، گفته است: با وجود اهمیت تاریخی بسیار بالای این گورستان انتظارات ما برای محافظت از آن برآورده نشده است. این گورستان از مهم‌ترین گورستان‌های بازمانده از عصر مفرغ و آهن در جنوب غرب ایران است.
«قهقه»، آغل گوسفندان شد
هفته‌نامه امرداد:دژ «قهقه» راور در استان کرمان با پیشینه‌‌ی3000 تا 4500 سال که روزگاری شاهد تمدن ساسانی بوده، این روزها جایی برای نگهداری چارپایان و ریختن زباله شده است. 
بزرگ‌ترین مقام‌دان موسیقی بلوچ در بی‌خبری متولیان فرهنگی درگذشت
خبرگزاری میراث فرهنگی: ماشالله بامری، خواننده، نوازنده و مقام‌دان برجسته موسیقی بلوچ که بیش از نیم قرن از عمر و زندگی خود را صرف شناخت موسیقی مقامی بلوچستان کرده بود در بی‌خبری متولیان فرهنگی درگذشت در حالی‌که ناتوان از پرداخت هزینه‌های درمانی خود بود.
مجموعه تاریخی فرهنگی سعدآباد در محاصره زباله
خبرگزاری میراث فرهنگی: بسیاری از نقاط جنگلی مجموعه تاریخی‌ـ‌فرهنگی سعد آباد به محلی برای انباشت زباله تبدیل شده و چهره این مجموعه را آلوده کرده است. اعضای حفاظتی و خدماتی این مجموعه نیز نسبت به جمع‌آوری این زباله‌ها اقدامی نمی‌کنند. به گفته مسئول نظارت و بازرسی سعدآباد، تنها یک موتور سه چرخه برای جمع‌آوری زباله در مجموعه وجود دارد.
یوزها در هراس از ساخت جاده در «دره گزو»
سبزپرس:منطقه حفاظت شده «بافق» یکی از پنج زیستگاه اصلی یوزپلنگ در کشور است، اما در حال حاضر تجهیزات ساخت جاده در بافق مستقر شده و قرار است به زودی وارد دره «گزو» از حساس‌ترین زیستگاه‌های یوز در منطقه حفاظت‌شده شوند.
بلندترین قله‌ی البرز شرقی زیر چرخ بولدوزرها‌ی معدن
هفته‌نامه امرداد:به تازگی به بهانه استخراج سنگ برای یکی از کارخانه‌های بزرگ آلومینیوم، مجوز معدنکاری در قله «شاهوار» -بلندترین قله‌ی البرز شرقی- صادر شده و برپایه‌ی همین مجوز، مدتی است که معدنکاران با ماشین‌های سنگین راهسازی، به جان این بخش از طبیعت زیبای شاهرود افتاده‌اند.
سنگ‌نگاره‌های ماقبل تاریخ گلپایگان زیر آب می‌رود
خبرآنلاین: سنگ‌نگاره‌های باستانی دره تیمره در شهرستان گلپایگان با اجرای پروژه ملی انتقال آب از سرشاخه‌های دز به استان قم و ایجاد سد کوچری به زیرآب خواهد رفت.
این سنگ‌نگارها قدمت چند ده هزار ساله دارند و کهن‌ترین آثار تاریخی و هنری به جای‌مانده بشر و در واقع مادر هنر، خط و زبان هستند. این نگاره‌ها از نظر گستردگی، تنوع، موضوع و قدمت نه تنها در ایران بلکه در جهان بسیار منحصر به فرد است به گونه‌ای که تنها در دو طرف رودخانه غرقاب 21 هزار مورد از سوی پروفسور مرتضی فرهادی شناسایی و شمارش شده است.
چنار‌های چندصد ساله استهبان در نوبت نابودی
خبرگزاری میراث فرهنگی: درحال‌ حاضر رسیدگی‌نکردن و قطع چنارهای کهنسال استهبان که قدمت آن‌ها به پیش از اسلام برمی‌گردد، نگرانی دوستداران و فعالان میراث فرهنگی و طبیعی این منطقه را برانگیخته است. چنار 900 ساله «آب بخش» استهبان درحالی خشک و قطع شد که به تازگی با تخطئی به حریم «سرو ننه بچه» این درخت کهنسال را هم به شدت آسیب‌پذیر کرده‌اند.
 ﻋﺎﻣﻼﻥﺧﺸﻚﺷﺪﻥ ﺯﺍﻳﻨﺪﻩﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻣﻲﺭﻭﻧد
روزنامه روزگار: ﺑﺎﮔﺬﺷــﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳــﻪ ﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﺧﺸک‌ﺷــﺪﻥ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﺯﺍﻳﻨﺪﻩﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻗﻠﺐ ﺗﭙﻨﺪﻩﺍﺻﻔﻬﺎﻥ، ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﺍﻫﺎﻟﻲ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺴﻮﻭﻻﻥ ﺁﺏ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍی این شهر ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
این شکایت ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﻭ ﻣﻼک «ﻋﺮﻑ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻋﺎﺩﻻﻧــﻪ ﺁﺏ» تنظیم شده است که بیان می‌کند ﺁﺏ ﺯﺍﻳﻨﺪﻩﺭﻭﺩ ﺗﺤــﺖﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺣﻘﺎﺑﻪﺩﺍﺭﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ و ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻛﻨﻮﺍﻧﺴﻴﻮﻥ ﺗﺎﻻﺏﻫﺎ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻣﻀﺎ ﻛﺮﺩﻩ، ﻣﻠﺰﻡ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺗﺎﻻﺏ ﮔﺎﻭﺧﻮﻧﻲ است؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﻻﺏ ﺑﺎ ﺧﺸﻚ‌ﺷﺪﻥ ﺯﺍﻳﻨﺪﻩﺭﻭﺩﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺧﺸــﻚ‌ﺷــﺪﻥ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ‌شدن به یک ﻛﺎﻧﻮﻥ ﮔﺮﺩ ﻭ ﻏﺒﺎﺭ ﺍﺳﺖ.
سد خرسان 3 آبشار آتشگاه را نابود می‌کند
خبرگزاری میراث فرهنگی: آبشار آتشگاه به عنوان بزرگ‌ترین ظرفیت اکوتوریست استان چهارمحال بختیاری با احداث سد خرسان 3 درحالی مورد تهدید قرار گرفته است که فعالان و کارشناسان محیط زیست و منابع طبیعی، احداث و آبگیری سد خرسان 3 را مساوی با نابودی بزرگ‌ترین ظرفیت اکوتوریستی استان چهارمحال بختیاری عنوان می‌کنند. با این وجود مدیر سازمان میراث فرهنگی استان چهارمحال بختیاری معتقد است سدسازی های صورت‌گرفته یک پروژه ملی است و طبیعتاً منافع بسیاری برای مردم منطقه به وجود خواهد آورد.
تخریب خانه تاریخی «صداقت» کلید خورد
روزنامه روزگار:تخریب خانه قاجاری «صداقت» یکی از آخرین بناهای باارزش منطقه منیریه در محدوده منطقه تاریخی سنگلج آغاز شده است.
این بنا در حالی تخریب می‌شود که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از سال 1380 تاکنون به بهانه‌ی سنگ‌اندازی‌های مالک آن نتوانسته است، پرونده‌ی این بنای منحصر به فرد را در فهرست آثار ملی به ثبت برساند.