۲۶ مرداد ۱۳۸۸ | admin
دنیای ما: جناح اصلاح طلبان و کارگزاران از روابط با کمپانی های نفتی غربی، همچون «شل» و «توتال» حمایت می کنند. مقاله اول بتاریخ امروز از سایت « دیپلماسی ایرانی»، ارگان غیر رسمی «کارگزاران» و « اصلاح طلبان» است و مقاله دوم بتاریخ ۲۳ خرداد ۱۳۸۳،تحت عنوان ” شـــل واقــعـا در ایـــران چــه مــی‌کــنـــد !؟ کـمـپـانـی شـل به دنـبـال حـضـور ۵۰ سـالـه در ایــران است” در زمان دولت اصلاحات نگاشته شده است و نقدی است بر عملکرد این دولت در رابطه با کمپانی نفتی « شل» . در مطالب بعدی و ذیل آن، شمه ای از جنایات کمپانی نفتی شل در نیجریه را ملاحظه خواهید نمود. این در حالیست که ااصلاح طلبان و کارگزاران همچنان بر طبل روابط و سرمایه گذاری های خارجی غرب در ایران و باز نمودن پای کمپانی های چون توتال و شل می کوبند!
******
سایت دیپلماسی ایرانی:
بررسی بحران اقتصادی پیش روی دولت دهم
دوشنبه ۲۶ مرداد ۱۳۸۸
در گزارش آسوشیتدپرس آمده است دولت نهم درآمدهای نقتی خود را گونه‌ای خرج کرده که باعث افزایش شدید نقدینگی در میان مردم شده است. این موضوع باعث افزایش شدید تورم تا نرخ ۲۵ درصد و نرخ بیکاری به مرز ۲۰ درصد شده است.
مسئله اقتصادی ایران همواره یکی از دغدغه‌های همیشگی جامعه و سیاستمداران ایرانی بوده است. موضوعی که در ۳۰ سال انقلاب اسلامی کمتر ثبات به روی خود دیده و التهاب‌های سیاسی و تنش‌های بین‌المللی تاثیرات عمیقی بر آن گذاشته است.
با این حال می‌توان گفت، حجم سرمایه‌گذاری خارجی در ایران از سال ۱۳۷۶ به بعد و با روی کار آمدن دولت اصلاحات شاهد تحول و جهش بوده است. با گسترش مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران با دنیا به ویژه اروپا در دوران اصلاحات و تاکید ویژه دولت محمد خاتمی بر جذب سرمایه‌های خارجی به ویژه ایرانیان خارج از کشور در طول ۸ سال ریاست جمهوری اش، ما شاهد رشد بی‌سابقه سرمایه‌گذاری خارجی در ایران بودیم. حجم بزرگی از این سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز صورت گرفت اما در بخش‌های غیر نفتی نیز به رغم محدودیت‌های بسیار سرمایه‌گذاران خارجی حضور یافتند.
سرمایه گذاری خارجی
اقتصاد ایران در طول ۳۰ سال عمر انقلاب به دلیل تهدیدهای خارجی همواره شاهد افت و خیزهای بسیاری بوده است. چه در دوران جنگ و چه در دوران سازندگی این افت و خیز به وضوح دیده می‌شد. ریسک سرمایه‌گذاری ایران در طول این مدت بین E و F در نوسان بود چرا که امنیت سیاسی کشور چندان تامین نبود و رغبت برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی نیز فراهم نمی‌شد.
با آغاز به کار دولت اصلاحات ریسک اقتصادی ایران حتی تا C نیز ارتقا یافت و در سالهای آخر دولت اصلاحات در برهه بسیار کوتاهی به B نیز رسید. با وقوع حوادث ۱۱ سپتامبر، آغاز جنگ افغانستان و متعاقب آن حمله امریکا به عراق ریسک پذیری سرمایه‌گذاری کل منطقه خاورمیانه را فرا گرفت. این موضوع شامل حال ایران نیز شد. پس از آن موضوع پرونده هسته‌ای ایران مطرح شد که بر ریسک سرمایه‌گذاری در ایران تاثیر مستقیم گذاشت.
با آغاز به کار دولت نهم و اصرار این دولت بر ادامه سیاست‌های ضد غربی و سپس وضع تحریم‌های جدید غرب علیه ایران حجم سرمایه‌گذاری غربی‌ها در ایران سیر نزولی پیدا کرد. اما به نظر می‌رسد در این چهار ساله سرمایه‌گذاران جدیدی از کشورهای چین، روسیه، مالزی و ترکیه به سرعت جای اروپایی‌ها را گرفتند. به ویژه در صنعت نفت و گاز تقریبا می‌توان گفت، به واسطه تحریم و ادامه اختلاف‌های شدید ایران و غرب بر سر پرونده هسته‌ای و بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی حجم سرمایه‌گذاری‌های خارجی در پروژه‌های نفتی کاهش یافت. شرکت شل بسیاری از تعهدات خود را در ایران زمین گذاشت و توتال فرانسه نیز از حجم سرمایه‌گذاری‌ها در ایران به شکل قابل توجهی کاست و از حجم کاری خود نیز کم کرد. اما به سرعت جای این سرمایه گذاران بزرگ را روس‌ها و چینی‌ها پر کردند. به گزارش برخی منابع نزدیک به بانک مرکزی حجم مبادلات تجاری ایران و چین در چهار سال اخیر حداقل به ۲۸ میلیارد دلار رسید که تقریبا ۳۰ درصد کل مبادلات تجاری ایران را شامل می‌شود.
با آغاز بحران اقتصاد جهانی در ماههای پایانی سال ۲۰۰۸ باز هم از میزان سرمایه‌گذاری خارجی در کشور کاسته شد. با آغاز سال ۸۸ خورشیدی بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی کردند که بحران اقتصادی دیر یا زود گریبان ایران را بگیرد و از حجم تولید ناخالص داخلی ایران حداقل ۲۰ درصد کاسته شود. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان مشکلات اقتصادی کشور از پاییز سال جاری خود را نشان داده و ملموس خواهد شد.
بر اساس آمار بانک مرکزی حجم سرمایه‌گذاری خارجی در ایران طی سالهای ۱۳۷۲ تا پایان فروردین ماه سال ۸۶ تحت پوشش قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی به ۲۴ میلیارد و ۳۸۱ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار رسید.
بانک مرکزی ایران تفکیک سرمایه‌گذاری را بر حسب تعداد طرح‌ها و ارزش سرمایه‌گذاری‌ها به ترتیب زیر اعلام کرده است:
سال ۷۲ با دو طرح ۲۰ میلیون و ۳۲۰ هزار دلار، در سال ۷۳ با ۳ طرح ۱۸۷ میلیون و ۶۵۳ هزار دلار، سال ۷۴ با ۷ طرح ۱۲۲ میلیون و ۷۳۸ هزار دلار، سال ۷۵ با ۱۳ طرح ۶۷ میلیون و ۴ هزار دلار، سال ۷۶ با ۱۹ طرح، ۱۷۴ میلیون و ۸۳۹ هزار دلار، سال ۷۷ با ۶ طرح، ۵ میلیون و ۸۴۰ هزار دلار و در سال ۷۸ با ۱۸ طرح یک میلیارد و ۴۹ میلیون و ۲۹۶ هزار دلار سرمایه گذاری خارجی در ایران صورت گرفته است. در سال ۷۹ با ۱۶ طرح ۴۳۸ میلیون و ۶۶۹ هزار دلار، سال ۸۰ با ۷ طرح ۶۷ میلیون و ۹۹۱ هزار دلار، سال ۸۱ با ۲۸ طرح ۶۱۲ میلیون و۹۶۵ هزار دلار، سال ۸۲ با ۴۰ طرح یک میلیارد و ۳۵۷ میلیون و ۶۲۶ هزاردلار، سال ۸۳ با ۳۱ طرح دو میلیارد و ۷۰۲ میلیون و ۷۳۸ هزاردلار، سال ۸۴ با ۶۱ طرح ۴ میلیارد و ۲۷۶ میلیون و ۷۷۴ هزاردلار، سال ۸۵ با ۸۰ طرح ۱۰ میلیارد و ۲۷۸ میلیون و۵۷۲ هزار دلار و در فروردین ماه سال ۸۶ با ۵ طرح سه میلیارد و ۱۸ میلیون و ۸۷۵ هزاردلار سرمایه گذاری خارجی در ایران انجام شده است.
این سرمایه گذاری‌های در بخش کشاورزی شامل ۶ طرح به ۲۱ میلیون و۱۲۵ هزار دلار، در بخش معدن با ۹ طرح به یک میلیارد و ۹۴۶ میلیون و ۳۳۵ هزار دلار، در بخش صنعت، با ۲۳۶ طرح به ۱۲ میلیارد و ۵۸۳ میلیون و ۹۸۷ هزاردلار، در بخش آب، برق و گاز با ۷ طرح به چهار میلیارد و ۶۳۹ میلیون و۸۳۴ هزاردلار، در بخش ساختمان با ۳۷ طرح به ۶۹۷ میلیون و ۵۸۵ هزار دلار، در بخش حمل و نقل ارتباطات با ۸ طرح به یک میلیارد و ۶۱۱ میلیون و ۷۵۹ هزاردلار ، در بخش خدمات با ۳۰ طرح به دو میلیارد و ۸۷۵ میلیون و ۲۰۵ هزاردلار و سایر بخ ها با ۳ طرح به ۶ میلیون و ۷۰ هزار دلار رسیده است.
این آمار به خوبی نشان می‌دهد که حجم سرمایه‌گذاری خارجی در ایران در دوران اصلاحات از چه جهش در خور توجهی برخوردار بوده است. جهشی که از سال ۸۶ به بعد سیر نزولی به خود گرفته و به واسطه محدودیت‌هایی که غرب علیه ایران اتخاذ کرده، پیش‌بینی می‌شود در آینده همچنان به کاهش خود ادامه دهد.
بحران اقتصادی سال ۸۸
انتخابات ریاست جمهوری ایران و تحولات پس از آن بر حجم مشکلات اقتصادی ایران افزوده است. اکنون حجم کار در بازارهای اقتصادی ایران به شدت پایین آمده و از میزان سوددهی بازرگانان و بازاری‌ها نیز به شدت کاسته شده است. این موضوع باعث شده تا بر نرخ بیکاری در سطح کشور بیش از پیش افزوده شود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس به تازگی گزارشی از بحران اقتصادی ایران پس از انتخابات ۲۲ خرداد تهیه کرده است. در گزارش آسوشیتدپرس آمده است، دولت نهم درآمدهای نقتی خود را گونه‌ای خرج کرده که باعث افزایش شدید نقدینگی در میان مردم شده است. به دنبال این موضوع تورم نیز در کشور افزایش شدیدی یافته است. نرخ بیکاری ۲۰ درصدی و نرخ تورم ۲۵ درصدی ماحصل نتایج تحقیق این گزارش است. به گفته آسوشیتدپرس عمده بیکاران کشور را جوانان زیر ۳۰ سال تشکیل می‌دهند.
به اعتقاد کارشناسان تنها راه رفع مشکل بیکاری در کشور سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است. اما بخش خصوصی به دلیل تیره بودن چشم‌انداز آینده کشور تمایلی به سرمایه‌گذاری در ایران ندارد. خود دولت نیز تا کنون نشان داده که توانایی انجام سرمایه‌گذاری برای حل مشکل بیکاری را ندارد.
ابراهیم جمیلی، عضو هیئت رئیسه اتاق ایران و رئیس اتاق زنجان به ایلنا گفته است، یکی از مشکلاتی که واحدهای تولیدی را آزار می‌دهد، کمبود نقدینگی است، اما بانک‌ها اقدامات لازم برای جبران و برطرف کردن این معضل را به طور جدی انجام نمی‌دهند و در نتیجه زیان‌های هنگفتی به واحدهای تولیدی وارد آمده و باعث شده تا نیاز شدیدی به کمک دولت و تأمین نقدینگی احساس شود.
در این میان بانک‌ها هم به دلیل تحریم اقتصادی و مطالبات معوقه‌شان که تا اسفند ۸۷ در حدود ۲۰ میلیارد دلار بود از کمک به بخش خصوصی و دادن اعتبار به سرمایه‌گذاران عاجزند. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی وضعیت بانک‌های کشور به اندازه‌ای اسفناک است که می‌توان گفت، بیشتر بانک‌های ما ورشکسته هستند.
فاروق کیخسروی بابامیری، رئیس کمیسیون تجارت اتاق ایران می‌گوید: «تراز بازرگانی خارجی کشور در بین سالهای ۸۲ تا ۸۷ روند صعودی را نشان می‌دهد و از ۳۴ هزار میلیارد ریال به ۱۲۰ هزار میلیارد ریال رسیده است. اما این تراز تجاری با احتساب صادرات نفت مثبت است. اگر نفت را از تراز بازرگانی خارجی کنار بگذاریم آمارها ابعاد نگران‌کننده‌ای را نشان می‌دهد.»
اما دولت هم دیگر نمی‌تواند به درآمد نفت به عنوان یک منبع لایزال تولید نقدینگی نگاه کند. بازار نفت تثبیت شده و با وجود پایان خوش‌بینی‌ها نسبت به آن به دلیل مختلف بعید به نظر می‌رسد که مجددا شاهد رشد سرسام‌آور قیمت‌ها به روال سال ۲۰۰۸ باشیم.
عامل دیگری که بر روی درآمدهای نفتی ایران تأثیر منفی می‌گذارد، کاهش میزان استخراج نفت و مشکلات سخت‌افزاری پیرامون آن است. ایران بایستی میلیاردها تومان خرج واردات بنزین کند، در حالی که میزان استخراج نفت هر ساله کاهش می‌یابد. این در حالی است که ایران از نظر منابع نفتی زیر زمینی مقام سوم را در جهان دارد. در مورد گاز نیز ایران به چنین مشکلی برخورده است. ایران در میزان حجم منابع گازی پس از روسیه رتبه دوم را دارد اما به دلیل وجود تنش در روابط ایران و غرب به ویژه ایالات متحده بسیاری از پروژه‌های گازی (مانند خط لوله گازی ناباکو) را از دست داده یا به دلیل تحریم بسیاری از بازارهای نهایی خود را از دست داده است.
پیش‌بینی می‌شود در صورت تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران از سوی غرب که شامل تحریم بنزین، سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز کشور، پروازها و حرکت کشتی‌ها در آب‌های آزادی جهانی است، وضعیت اقتصادی کشور از این هم بدتر خواهد شد و دولت با مشکلات اقتصادی شدیدی همراه شود.
از سویی ایران برای اینکه منابع خود را به کالا تبدیل کند، به فناوری‌های استخراج و پالایشگاه نیاز دارد. تحریم‌های بین‌المللی مشکلات بسیاری را در این زمینه متوجه ایران کرده و انتخابات بحران‌ساز ریاست جمهوری نیز وضع را بدتر کرده است.
مشکلات مالی ایران در خارج
از سوی دیگر وجود تحریم‌های اقتصادی و حساسیت خاصی که غربی‌ها بر تعاملات و داد و ستدهای اقتصادی ایران برانگیخته‌اند، باعث شده تا ایران در سرمایه‌گذاری‌های خارجی و سپردن پول‌های خود در بانک‌ها و موسسات مالی بین‌المللی به ویژه در اروپا با مشکل مواجه شود.
مثلا مجله اشپیگل به تازگی گزارشی درباره وضعیت پول‌های ایرانی نزد بانک‌های آلمانی منتشر کرده که باعث ایجاد بحث‌های تازه‌ای در رسانه‌های آلمانی شده است.
ایران یکی از سپرده‌گذاران بزرگ بانک BHF آلمان است. بانک BHF که مرکز آن در فرانکفورت است، به بانک زال. اپنهایم تعلق دارد. اکنون دویچه بانک بزرگترین بانک آلمان که مبادله‌های تجاری خود را با ایران به دلیل تحریم‌های اقتصادی به اندازه‌ای کاهش داده که می‌توان گفت، تقریبا ایران را تحریم کرده است، بر آن است که شریک اقتصادی بانک زال. اپنهایم شود. از این طریق دویچه بانک شریک بانک BHF نیز خواهد شد. اما وجود ایران این شراکت را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.
بانک‌های آلمانی به دلیل این که ایران شرایط آنها را به آسانی می‌پذیرد، ایران را مشتری بسیار خوبی برای خود می‌دانند اما مشکل این جا است که دادو ستدهای ایران از سوی کشورهای غربی به شدت زیر ذره‌بین قرار گرفته و ممکن است در آینده برای آنها خطر آفرین شود. آنها نمی‌خواهند به سرنوشت بانک لویدز TSB که به دلیل معامله با ایران از سوی دستگاه قضایی امریکا به پرداخت ۳۵۰ میلیون دلار جریمه شد، دچار شوند. میزان پول ایران در خزانه‌ی BHF حدود ۶ میلیارد یورو تخمین زده می‌شود که بخشی از آن متعلق به بانک مرکزی ایران است.
محدود ساختن ایران در سپرده‌گذاری در بانک‌های اروپایی باز هم ایران را تحت فشار شدید قرار خواهد داد که می‌تواند ضربات سختی به اقتصاد کشور وارد کند.
*************
در زمان دولت اصلاحات
یکشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۳
شـــل واقــعـا در ایـــران چــه مــی‌کــنـــد !؟
کـمـپـانـی شـل به دنـبـال حـضـور ۵۰ سـالـه در ایــران است
خبرگزاری دانشجویان ایران - اهواز
سرویس اقتصادی - انرژی
رییس کل کمپانی نفتی شل در ایران با اشاره به همکاری تنگاتنگ شرکت ملی نفت ایران با این کمپانی گفت: « هر کدام از مقامات دولتی کمک کرده‌اند و احساس می‌کنیم که حضور ما به شکلی در ایران پذیرفته شده است و تا به حال هم توانسته‌ایم همکاری‌های نزدیکی با ایران داشته باشیم.»
«رابرت وینر» در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در خوزستان ـ درباره فعالیتهای خود در جنوب ایران افزود: « هم‌اکنون درحال فعالیت بر سکوهای نوروز و سروش هستیم و احتمالا در عسلویه هم یک پروژه دیگر خواهیم گرفت و در خوزستان هم مشغول می‌شویم.»
به گفته وینر کمپانی شل به دنبال حضور ۵۰ ساله در ایران است.
شرکت بین‌المللی نفتی شل اخیرا برای حضور در صنعت رو به رشد گاز ایران و سهیم شدن در فرآیند توسعه ذخایر عظیم گازی ایران و البته سود سرشار آن نیز ابراز تمایل بسیاری کرده است.
به گزارش خبرنگار نفت‌وانرژی ایسنا، رابطه قوی با وزارت نفت، شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت‌های وابسته به آن از اهمیت زیادی برای شرکت «شل دولوپمنت ایران ب.و» برخوردار بوده و مشارکت با شرکت‌های ایرانی برای تامین افزایش تقاضای انرژی در داخل و خارج ایران از جمله مواردی است که شرکت شل آنها را برای خود سودآور می‌داند و به آنها ابراز علاقه کرده است.
این درحالی است که کارشناسان اعتقاد دارند شرکت شل از راه مشارکت در طرحهای نفت و گاز ایران سود هنگفتی را نصیب خود می‌کند و به این ترتیب می‌تواند از رقبای بین المللی خود پیش بیافتد.
به گزارش ایسنا براساس اعلام شرکت شل در مورد فعالیتهای جاری این شرکت در ایران، در حال حاضر شل در پروژه توسعه میادین نفتی سروش و نوروز و افزایش تولید نفت از پنج‌هزار بشکه به ۱۹۰ هزار بشکه در روز، مطالعات اکتشافی در آب‌های جنوب دریای خزر با همکاری شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های «کپکو»، «وبا» و «لاسمو»، تولید روان کارهای تخصصی با شرکت نفت پارس، مشارکت در مطالعات مشترک پروژه پتروشیمی بندر امام، مطالعات توسعه کارخانه‌های نسل دوم ساخت مواد میان تقطیری و ارائه خدمات فنی به شرکت‌های ایرانی فعالیت دارد.
مدیر شرکت شل چندی پیش گفته بود:« در صورت به ثمر رسیدن پروژه های گاز طبیعی در قطر، عمان، ابوظبی و ایران صادرات گاز طبیعی خاورمیانه در بازار جهانی افزایش خواهد یافت.»
به گزارش ایسنا مدیر شرکت شل اظهار داشت که خاورمیانه در گسترش تجارت گاز مایع در جهان اهمیت فزاینده‌یی دارد و عمده‌ی فعالیت‌ها نیز در ایران و قطر انجام می‌شود.
مدیر بخش فنی شرکت “شل” در امور اکتشاف و صادرات نیز اعلام کرده بود:« تقاضاهای نفتی کشورهای جهان ادامه خواهند یافت و پیش‌بینی می‌شود تا سال۲۰۲۰ حجم مصرف نفت کشورهای جهان به روزانه ۱۱۰ میلیون بشکه برسد.»
وی یادآور شد:« خاورمیانه حدود۳۶ درصد از کل ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد و به منظور استفاده بهینه از آن و درآمدزایی بیشتر باید برخی مسائل از جمله تعیین قیمت گاز و سرمایه‌گذاری خارجی را مشخص کند.»
اما فعالیت شرکت شل در ایران تنها به حوزه‌های اقتصادی محدود نمی‌شود. از جمله تئاترهایی که در بیست‌ویکمین جشنواره‌ی تئاتر فجر در بخش بین‌الملل به روی صحنه رفت، “قصه زمستان” از کشور اسکاتلند بود.دو شرکت British Airways و شرکت نفتی شل، ازجمله اسپانسرهای این گروه نمایشی بودند. در بروشور مربوط به این اجرا هم آمده بود که برخی از نقش‌ها، توسط اعضای شرکت شل ایفا شده‌اند.
یکی از اعضای روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی در تماس خبرنگار ایسنا دراین باره گفت:« ما از قبل نمی‌دانستیم که شرکت شل یکی از اسپانسرهای این گروه است و بعد از آمدن آنان به ایران، متوجه این مساله شدیم.»
سخنگوی شرکت شل دولوپمنت ایران ب.و. در جمهوری اسلامی ایران، در این باره به خبرنگار ایسنا گفت:« این کار طبق درخواست بخش فرهنگی سفارت انگلیس انجام شده است و در واقع British Council (بریتیش کانسل) این نمایش را به ایران آورده است.»
وی با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از کشورهای مختلف خواسته است که در این برنامه حضور داشته باشند، افزود:« آوردن یک گروه تئاتر به ایران، هزینه زیادی دارد و در نتیجه بریتیش کانسل از شرکت شل و British Airwags (بریتیش ایرویز) به عنوان اسپانسر دعوت کرد.»
فعالیت های شرکت شل در زمینه‌ی نشر نیز دیده می‌شود. «از نگاه سوروگین» نام کتاب نفیسی شامل مجموعه عکس‌هایی مربوط به اواخر دوره‌ی سلطنت خاندان قاجار در ایران است. این کتاب ابتدا در سال ۱۳۷۸ و سپس در سال ۱۳۷۹ توسط انتشارات زمان منتشر شد که البته چاپ نخست آن با اشتراک یک ناشر هلندی، در تهران و رتردام به انجام رسید.
———————————
اما نکته‌ی جالب توجه در این کتاب، انتشار چاپ دوم آن ازسوی ناشر ایرانی با سرمایه‌ی شرکت نفتی شل دولوپمنت ب.و است. تاجایی که در چاپ دوم، به‌جای قیمت کتاب، آرم کمپانی شل درج شده است که البته در چند جای دیگر کتاب نیز به‌چشم می‌خورد.
گویا پنج هزار نسخه چاپ دوم کتاب، به‌صورت هدیه از سوی این شرکت خارجی در اختیار افراد قرار گرفته است. شرکتی که در بیانیه‌ی اصول کلی تجارت آن آمده است: «هدف کلی شرکت‌های شل، انجام فعالیتهای کارآمد، معتبر و سودمند در زمینه‌ی نفت، گاز، پتروشیمی و سایر زمینه‌های مربوط و مشارکت در امور پژوهشی برای توسعه‌ی سایر منابع انرژی است.»
در مقدمه‌ی کتاب “ایران از نگاه سوروگین” نیز آمده است: «سپاس مخصوص برای شرکت شل دولوپمنت ایران ب.و، بویژه آقای رابرت وینر، مدیر عامل شرکت و آقای … و همکارانشان به‌خاطر زحمات بی‌دریغ و پشتیبانی از برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی در ایران، ازجمله پروژه‌ی درازمدت لباس‌های محلی ایران و تقبل هزینه‌های چاپ دوم این کتاب.»
البته درحالی که ناشر ایرانی کتاب، نسبت به ارایه‌ی توضیح در این زمینه ابراز تمایل نکرد، کلالی ـ سخنگوی نمایندگی کمپانی شل در ایران ـ به نقل از مدیرعامل این شرکت، به خبرنگار ایسنا گفت:« شرکت شل، فعالیتهای فرهنگی خود را در سطح جهانی انجام می‌دهد و این فعالیت‌ها بنا به پیشنهاد‌هایی است که از جانب اعضای آن کشور، داده می‌شود. درنهایت، پیشنهادها در کمیته‌ی شرکت بررسی می‌شود و اگر با بیانیه‌ی اصول کلیات شرکت مغایرتی نداشته باشد، با گفت‌وگو با مسؤولان و نهادهای دولتی و با توجه به قوانین آن کشور، اقدام‌های لازم صورت می‌گیرد.»
او همچنین درباره‌ی پیشینه‌ی فعالیتهای فرهنگی کمپانی شل در ایران گفت:« سرمایه‌گذاری در انتشار کتاب ایران از نگاه سوروگین، نخستین اقدام فرهنگی هنری و مشارکت ما در چاپ کتاب است. کمپانی شل، پیش از این در فعالیتهای ورزشی و همچنین علمی در زمینه‌ی کمک در فرستادن تیم‌های ایرانی به خارج از کشور مشارکت داشته است.»
اما پس از فعالیتهای شرکت نفتی شل در عرصه‌های فرهنگی ایران، ازجمله در انتشار کتاب و به‌صحنه بردن تئاتر و پس از آنکه سردر بسیاری از مراکز سرویس‌دهی اتومبیل در کشور به آرم شل منقوش و بسته‌های دستمال کاغذی با آرم این شرکت نفتی غربی به‌عنوان هدیه در پمپ بنزین‌ها توزیع شد و نیز پس از حمایت مالی آن در برگزاری کنسرت ارکستر سمفونیک ملی ایران در ابوظبی، این‌بار نوبت به کودکان ایرانی رسید که در “طرح تبادل فرهنگی میان دانش‌آموزان کشورهای ایران و هلند” به‌مدت سه سال، با آرم این شرکت نفتی مواجه شوند.
طبق اعلام، در این برنامه، کودکان ۶ تا ۱۲ ساله به‌مدت سه سال، به‌صورت اینترنتی و نیز با برگزاری برنامه‌هایی همچون معرفی سینترکلاز در کتابخانه، جشن شب یلدا، جشن میلاد مسیح (ع) و بازدید از بم، به تبادل فرهنگی می‌پردازند.
در تماس‌های خبرنگار ایسنا با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سرانجام یکی از کارکنان امور بین‌الملل کانون درباره نحوه حمایت کمپانی شل از پروژه تبادل فرهنگی بچه‌های ایرانی و هلندی، گفت:« شل به همراه بنیاد دانش و هنر، هزینه تجهیز کتابخانه به دستگاه‌های کامپیوتر و راه‌اندازی سایت اینترنتی را پرداخته است.»
یکی از مسؤولان دفتر نمایندگی شل دولوپمنت ب.و نیز در تماس خبرنگار ایسنا برای دریافت توضیح بیشتر، با ابراز گلایه از حساسیت نشان دادن خبرگزاری دانشجویان ایران، به فعالیتهای فرهنگی شرکت متبوعش در ایران، اعلام کرد که به سخن گفتن در این زمینه مایل نیست.
حال پرسش اصلی این است که شرکت نفتی شل که به گفته‌ی یکی از مسوولانش برای ۵۰ سال آینده در ایران برنامه دارد، واقعا در ایران چه می‌کند و چه برنامه‌هایی دارد ؟
***************
شنبه ۱۷اردیبهشت ماه ۱۳۸۴
قدس: سابقه شرکت انگلیسی “شل” در دخالت در امور داخلی کشورها
طی هفته های اخیر و به خصوص بعد از حوادث قوم گرایانه در خوزستان، برخی مسؤولین و آگاهان سیاسی از نقش احتمالی شرکت انگلیسی شل در این حوادث خبر دادند. اطلاعات رسیده درباره عملکرد این شرکت در دیگر نقاط جهان، احتمال چنین اقدامی را از سوی شرکت یاد شده تقویت می نماید. یک منبع آگاه به خبرنگار فراسو گفت:شرکت نفتی شل پیش از این یکی از متهمان زمینه سازی جنگهای داخلی و کشتار بزرگ کشور آفریقایی روآندا طی سالهای ۱۹۹۲ تا ۹۴ است.
علاوه بر آن اتهام دخالت در زمینه سازی جنگهای نیجریه از دیگر برگهای پرونده این شرکت نفتی می باشد. شل طی سالهای اخیر سعی کرده است فعالیتهای به ظاهر فرهنگی ،هنری در خوزستان ارایه کند. کاوشکده متعلق به فرهنگسرای خانه جوان اهواز و همچنین منطقه کوت عبدا… از جمله نقاطی است که در ظاهر فعالیت اجتماعی ،فرهنگی شرکت شل صورت می گیرد. این منبع آگاه مستثنی شدن شرکت شل از قانون تحریم امریکا علیه ایران (داماتو) را مشکوک خواند و گفت:کمپانی “رویال داچ شل” از اقوام شرکت شل انگلیسی متعلق به خانواده سرشناس صهیونیستی ساموئل و شرکت رویال در هلند تأسیس شده است.
**********
۱۰ خرداد ۱۳۸۸
مرکز ایرانی مطالعات حقوق ببن الملل:
غول نفتی رویال داچ شل و ماجرای قتل فعال نیجریایی حامی محیط زیست
نیویورک شاهد حضور شرکت چندملیتی شل در دادگاهی در این شهر است که در آن این غول نفتی باید از خود در برابر اتهام همدستی در قتل یک فعال نیجریایی در زمینه محیط زیست دفاع کند. اتهام شل در این دادگاه مشارکت در قتل “کن سارو ویوا”، شاعر و نویسنده نیجریه در سال ۱۹۹۵ خواهد بود. رویال داچ شل همزمان با باز شدن پرونده در نیویورک، دوباره با یکی از تیره و تاریکترین مراحل تاریخش مواجه خواهد شد. “کن ویوا جی‌ان‌آر”، فرزند ارشد سارو ویوا در این زمینه می‌گوید:من همیشه بر این باور بوده‌ام که شل در توطئه برای ساکت کردن پدر من و هزاران اوگونیایی دیگر همدست بوده است. با توجه به اهمیت این خبر، خبرگزاری فارس اقدام به تهیه گزارشی کوتاه از شرح حال کن سارو ویوا کرده است که در ادامه این نوشتار میتوانید مطالعه نمایید.
کن سارو ویوا نویسنده و شاعر بزرگ نیجریایی، سرشناس‌ترین قربانی جنایات شرکت رویال داچ شل است.
کن در اکتبر ۱۹۴۱ در منطقه اوگونی نیجریه به دنیا آمد. او پسر ارشد یکی از سران قبایل منطقه بود. کن پس از اتمام تحصیلات از سال ۱۹۶۲ به تدریس در دانشگاه “عبادان ” مشغول شد و به‌تدریج به عنوان ادیب و شاعر در نیجریه، آفریقا و جهان به شهرت فراوان دست یافت. در سال ۱۹۵۸ رویال داچ شل در اوگونی، زادگاه کن، مخازن بزرگی از نفت و گاز کشف کرد و عملیات استخراج خود را آغاز کرد. اوگونی سرزمین زیبا و حاصلخیزی بود ولی اقدامات بی‌رویه شل به تخریب و آلودگی طبیعت این منطقه و نابودی مردم آن انجامید. کن مبارزه خود علیه شل را با انتشار کتاب “دیروز و امروز مردم اوگونی ” آغاز کرد و سپس با درج مقالات در نشریات مختلف به افشای عملکرد شل و دیکتاتوری نظامی دست‌نشانده شل و فساد سیاسی حاکم بر نیجریه پرداخت. او در سال ۱۹۸۹ “جنبش بقاء مردم اوگونی ” (MOSOP) را تأسیس کرد و به عنوان رهبر این جنبش مبارزه مسالمت‌آمیز خود را شدت بخشید و مدتی به زندان افتاد. در این دوران شل و دیکتاتوری نظامی حاکم بر نیجریه به شدت به تخریب روستاهای منطقه اوگونی ادامه می‌دادند. کن بار دیگر در ۲۱ مه ۱۹۹۴ دستگیر شد و در زیر شکنجه‌های وحشیانه قرار گرفت. در فوریه ۱۹۹۵ ژنرال‌های حاکم بر نیجریه در یک دادگاه نظامی محاکمه کن و سایر رهبران جنبش اوگونی را آغاز کردند. سارو ویوا در دفاعیه تاریخی خود، که دادگاه اجازه قرائت آن را نداد، اعلام کرد که “محاکمه او محاکمه شل است ” و این کمپانی باید روزی حساب جنایات خود را پس دهد. در ۳۱ اکتبر دادگاه نظامی کن و سایر رهبران جنبش اوگونی را به مرگ محکوم کرد. به دلیل شخصیت برجسته فرهنگی کن، موج عظیمی از مخالفت با این رأی در سراسر جهان پدید آمد، ولی ژنرال‌های دست‌نشانده شل به این اعتراضات وقعی ننهادند و در ۱۲ نوامبر کن و هشت تن دیگر از سران جنبش اوگونی را اعدام کردند. یک ماه بعد، رویال داچ شل قرارداد چهار میلیارد دلاری استحصال گاز نیجریه را با حکام نظامی این کشور منعقد کرد.
